مبانى فهم متون دینى از نگاه مکتب تفکیک

author

  • محمّدرضا ارشادی‏ نیا
Abstract:

 نظریات مکتب تفکیک در باب معرفت دینى و چگونگى فهم متون وحیانى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده در بخش نخست مقاله ابتدا تفسیر پیشینیان مکتب تفکیک از عقل را توضیح مى‌دهد سپس به مبناى تفسیر فوق اشاره کرده آن را مادى دانستن نفس و مجرد دانستن عقل معرفى مى‌کند .در ادامه به پیامد این نظریه در ایجاد دو نوع معرفت بشرى و وحیانى و تضاد آنها در منشأ، روش، قلمرو و نتایج مى‌پردازد. توقف تلاش علمى و عملى براى کسب معرفت، خدامحورى و حکومت عادةاللَّه در کسب معرفت و فهم وحى با بساطت ذهنى و در خلاء علمى به عنوان ویژگى‌هاى دیگر مکتب تفکیک در باب معرفت دینى مورد بحث قرار گرفته است. در پایان این بخش، نویسنده نقدهایى را در قالب نُه مطلب بیان کرده است.  بخش دوم مقاله مربوط به بررسى دیدگاه نوتفکیکیان درباره مبانى فهم قرآن است. در این بخش نخست تفاوتها و همانندى‌هاى نظریات پیشینیان و پسینیان مکتب تفکیک مطرح گردیده سپس عقل فطرى و مشخصه‌هاى آن از نگاه نوتفکیکیان بررسى شده و امور زیر با عنوان ویژگى‌ها بیان شده است: 1 - مراجعه مستقیم به وحى، 2 - نظام ناپذیرى عقل فطرى، 3 - معرفت ذات به ذات، 4 - تعقل وحیانى، 5 - عمیق بودن و 6 - نفى فلسفه‌ها. در ادامه نویسنده به دوگانگى اجتهاد در اعتقادات و احکام از نگاه نوتفکیکیان اشاره کرده و اثر آن را تأسیس دو اصل در اجتهاد معرفى مى‌کند یکى تعقل و دیگر استناد به ظواهر متون دینى و در پایان به نقد این دیدگاه پرداخته پنج نکته را بیان مى‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی فهم متون دینی از نگاه مکتب تفکیک

نظریات مکتب تفکیک در باب معرفت دینی و چگونگی فهم متون وحیانی مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در بخش نخست مقاله ابتدا تفسیر پیشینیان مکتب تفکیک از عقل را توضیح می دهد سپس به مبنای تفسیر فوق اشاره کرده آن را مادی دانستن نفس و مجرد دانستن عقل معرفی می کند .در ادامه به پیامد این نظریه در ایجاد دو نوع معرفت بشری و وحیانی و تضاد آنها در منشأ، روش، قلمرو و نتایج می پردازد. توقف تلاش علمی و عملی برا...

full text

هرمنوتیک و تأثیر آن بر فهم متون دینى

هرمنوتیک را مى توان با عنوان فشرده «دانش تفسیر متون» معرفى نمود. علم هرمنوتیک براى رشته هایى که با متون دینى سروکار دارند، اهمیت بسزایى دارد. در این مقاله ابتدا با تعریفى اجمالى از هرمنوتیک، به تأثیر آن بر فهم متون دینى اشاره شده، با تبیین نظریه مؤلّف مدارى، مفسّرمدارى و متن مدارى، هدف از تفسیر متون دینى، درک قصد و مراد جدى صاحب سخن دانسته شد; یعنى تفسیر متن دینى، مؤلّف مدار است. از طرفى، تفسیر مت...

full text

مبانى فهم قرآن در نگاه امام على (ع)

 بررسى مبانى فهم قرآن از دیدگاه امام على(ع) است. فهم زبان قرآن، مانند هر زبان دیگرى، نیازمند ابزار، قواعد و متکى بر مبانى‌اى است، شمارى از این مبانى در کلمات امام على(ع) بیان شده است. نویسنده، پس از اشاره به رابطه تنگاتنگ امام على(ع) با پیامبر(ص( و جریان موج‌آساى وحى بر کرانه وجود على(ع) و امتیازیابى او بر سایر اصحاب و خویشان پیامبر(ص(، به فهم‌پذیرى قرآن در دو نگاه اثباتى و نفى مى‌پردازد و بر آ...

full text

تربیت دینى؛ مبانى و روش ‏ها

در این نوشتار مبانى و روش هاى تربیت دینى از نگاه قرآن بحث مى شود. نویسنده نخست از روش هاى تربیت سخن گفته و از عناوینى چون حکمت عیار سنجش فضیلت اخلاقى جهت بخشى، برنامه ریزى، به گزینى، بهره گیرى از پیش آمدها، الگو نمایى، یادآورى، تهدید، داستان سرایى و عادت سازى یاد مى کند. در بخش دیگر مقاله، انسان شناسى تربیتى به عنوان مبانى تربیت مطرح شده و از ویژگى هاى انسان سخن به میان آمده است.

full text

نگاه تحلیلی به مسئله عالم ذرّ در مکتب تفکیک

در مکتب تفکیک، با تکیه بر مبانی انحصار علوم حقیقی در وحیانی، حجیت ظواهر، عدم تجرد روح، تقدم حدوث روح بر حدوث بدن، تفکیک عقل از ذات روح و وجود عوالم قبل از دنیا، وجود عالم ذرّ پذیرفته شده است. در این مکتب، عالم ذرّ به دلیل ارتباط با شناخت فطری توحید، دلیل ارسال انبیا و نیز ملاک این‌همانی شخصیت اهمیت بسیار زیادی دارد. دلایل نظریه‌پردازان مکتب تفکیک بر وجود این عالم دلایل نقلی است و در این میان روای...

full text

مبانى عقلى فهم روایات تفسیرى در المیزان

فهم گزاره ها و مسائل هر علمى بر مبانى و قواعد خاصى استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده مى شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسى منطق فهم روایات تفسیرى در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایى(ره)، در بعد مبانى عقلى به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلى، زبان عرفى داشتن روایات تفسیرى، وحدت منشأ در آیات ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 21-22

pages  236- 269

publication date 2000-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023